Wyrok WSA w Warszawie z 26 listopada 2015 roku (sygn. akt VI SA/Wa 1495/15)

Tezy: 1. Reklamą apteki, o której mowa w art. 94a ust. 1 ustawy z 6 września 2001 roku – Prawo farmaceutyczne (Dz.U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271 ze zm.), jest działanie polegające na zachęcaniu potencjalnych klientów do zakupu usług farmaceutycznych w konkretnej aptece lub punkcie aptecznym.

2. Nałożenie kary administracyjnej na podstawie art. 129b ust. 1 i 2 prawa farmaceutycznego i zobowiązanie do zaprzestania reklamy w przyszłości w oparciu o art. 94a ust. 3 tej ustawy może nastąpić w jednej decyzji administracyjnej.

R o z s t r z y g n i ę c i e:

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (…) po rozpoznaniu (…) sprawy ze skargi (…) Sp. z o.o. (…) na decyzję Głównego Inspektora Farmaceutycznego z (…) marca 2015 roku (…) w przedmiocie stwierdzenia naruszenia zakazu prowadzenia reklamy apteki i nakazania jej zaprzestania oraz nałożenia kary pieniężnej oddala skargę w całości.

Z  u z a s a d n i e n i a:

Wojewódzki Inspektor decyzją z (…) grudnia 2014 roku stwierdził naruszenie przez  spółkę zakazu, o którym mowa w art. 94a ust. 1 p.f., przez prowadzenie reklamy apteki ogólnodostępnej (…) oraz jej działalności, polegającej na kolportowaniu materiałów w postaci gazetek reklamowych zawierających ofertę produktów leczniczych oraz suplementów diety dostępnych w aptece, oraz nakazał zaprzestania jej prowadzenia, decyzji w tej części organ nadał rygor natychmiastowej wykonalności.

Powyższą decyzją nałożono na spółkę karę pieniężną w kwocie 20 000 zł.

Od decyzji (…) spółka wniosła odwołanie (…). (…) koronnym argumentem spółki, który ma świadczyć o tym, że przedmiotowe gazetki reklamowe nie mogą być zakwalifikowane jako reklama apteki ogólnodostępnej i jej działalności (zakazanej), jest fakt, iż były one dostępne tylko i wyłącznie w lokalu apteki.

GIF, odnosząc się do (…) zarzutów odwołania, stwierdził, że art. 129b p.f. (kto prowadzi reklamę apteki, podlega karze) stanowi odzwierciedlenie art. 94a p.f., który zakazuje reklamy aptek i ich działalności. Kara pieniężna ustanowiona w art. 129b p.f. jest sankcją administracyjną za popełnienie deliktu administracyjnego – prowadzenia niedozwolonej reklamy apteki. Odpowiedzialność zagrożona karą pieniężną (…) to odpowiedzialność uzależniona od obiektywnego naruszenia normy zakazującej prowadzenia reklamy apteki i jej działalności, a nie od niedostosowania się do zakazu prowadzenia reklamy wynikającego z decyzji administracyjnej.

Stąd, jak podkreślił GIF, do nałożenia [kary] na prowadzącego niedozwoloną reklamę apteki nie jest potrzebna wcześniejsza decyzja administracyjna nakazująca zaprzestanie prowadzenia reklamy, ale samo stwierdzenie faktu jej prowadzenia. Każde prowadzenie reklamy apteki i jej działalności wbrew art. 94a ust. 1 p.f. naraża przedsiębiorcę na karę pieniężną, którą nakłada Wojewódzki inspektor farmaceutyczny po stwierdzeniu tego faktu. W konsekwencji GIF stwierdził, że możliwe, a nawet konieczne jest jednoczesne nakazanie zaprzestania prowadzenia reklamy apteki i jej działalności i nałożenie kary za dotychczasowe niezgodne z prawem działania.

W skardze złożonej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…) na (…) decyzję GIF (…) spółka wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji wraz z decyzją ją poprzedzającą. Podniosła zarzuty naruszenia (…) art. 129b ust. 1 i ust. 2 w zw. z art. 94a ust. 1, ust. 2, ust. 3 i ust. 4 p.f. przez ich błędną wykładnię oraz niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, że kara pieniężna może zostać nałożona, zanim decyzja, o której mowa w art. 94a ust. 3 p.f., stanie się ostateczna, a strona nie zastosuje się do niej, oraz że kolportowanie materiałów w postaci gazetek reklamowych zawierających ofertę produktów leczniczych oraz suplementów diety dostępnych w aptece ogólnodostępnej należącej do spółki stanowi  niedozwoloną reklamę tej apteki i jej działalności i powinno skutkować nałożeniem kary pieniężnej w związku z prowadzeniem tej reklamy (…).

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

(…) materialnoprawną podstawę decyzji organów obu instancji stanowił przepis art. 94a ust. 1 ustawy – Prawo farmaceutyczne. Stanowi on, że zabroniona jest reklama aptek i punktów aptecznych oraz ich działalności. (…) Wyłączona z tego zakazu została jedynie informacja o lokalizacji i godzinach pracy apteki lub punktu aptecznego.

(…) powyższe uprawnia do sformułowania poglądu, że reklamą działalności apteki jest działanie, niezależnie od sposobu i metody jego przeprowadzenia oraz środków użytych do jego realizacji, polegające na zachęcaniu potencjalnych klientów do dokonywania zakupu usług farmaceutycznych w konkretnej aptece lub punkcie aptecznym. (…) stanowi reklamę zarówno leków, jak i sprzedającej je apteki, przedstawienie listy leków o obniżonej, promocyjnej cenie, wykazanej przez porównawcze zestawienie ceny niższej, stosowanej przez aptekę, obok ceny wyższej, określonej jako „cena typowa” (…).

(…) dla przyjęcia odpowiedzialności z art. 129b ust. 1 p.f. konieczne jest ustalenie, że była prowadzona reklama apteki i jej działalności wbrew przepisom

art. 94a p.f.

(…) decyzja administracyjna, wydana w trybie art. 94a ust. 3 cyt. ustawy, wywołuje skutki nie tylko wobec zdarzeń mających miejsce w momencie jej wydania, ale również wobec zdarzeń mających miejsce przed jej wydaniem. Wprowadzony ustawą – Prawo farmaceutyczne model „następczego” nadzoru nad reklamą produktu leczniczego polega na uprawnieniu organu do wydawania decyzji administracyjnych nakazujących zaprzestania ukazywania się lub prowadzenia reklamy produktów leczniczych sprzecznej z obowiązującymi przepisami dopiero po ukazaniu się danej reklamy oraz wobec potencjalnych zdarzeń w przyszłości.

(…) powyższy skutek jest zgodny z intencją ustawodawcy i wynika z istoty wykonywania funkcji nadzorczych przez organ administracji publicznej. Brak jest ponadto przeciwskazań, aby rozstrzygnięcie w tym przedmiocie miało postać jednej decyzji zobowiązującej do zaprzestania prowadzenia niedozwolonej reklamy apteki i nałożenia z tego tytułu sankcji w postaci kary administracyjnej.

Źródło - Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego 1 (70)/2017