Prawodawca uznał, że "zdrowie psychiczne jest fundamentalnym dobrem osobistym człowieka, a ochrona praw osób z zaburzeniami psychicznymi należy do obowiązków państwa" (fragment preambuły do ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, dalej jako: "ustawa"). Bazując na tym założeniu, wprowadzono instrumenty, które mają realizować ten obowiązek.  

 

Pojęcie osoby z zaburzeniami psychicznymi 

Jednym z nich jest zapewnienie bezpłatnej opieki zdrowotnej. Tym samym nieubezpieczeni pacjenci, którzy cierpią na zaburzenia psychiczne nie muszą się martwić, skąd pokryją wydatki związane z leczeniem. Zgodnie z art. 3 pkt 1 ustawy, pojęcie "osoby z zaburzeniami psychicznymi", odnosi się to do osoby:

  • chorej psychicznie (wykazującej zaburzenia psychotyczne),  
  • upośledzonej umysłowo,   
  • wykazującej inne zakłócenia czynności psychicznych, które zgodnie ze stanem wiedzy medycznej zaliczane są do zaburzeń psychicznych, a osoba ta wymaga świadczeń zdrowotnych lub innych form pomocy i opieki niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym lub społecznym.

​Rozpoznanie tych schorzeń powinno być stwierdzone w dokumentacji medycznej pacjenta. 

Czytaj także: Balicki: Reforma opieki psychiatrycznej nagle wyhamowała >>>

Opieka psychiatryczna dla każdego  

Prawodawca przewidział, że za świadczenia zdrowotne w zakresie psychiatrycznej opieki zdrowotnej udzielane osobie z zaburzeniami psychicznymi nie pobiera się opłat. Stanowi o tym art. 10 ustawy. Świadczenia te przysługują od świadczeniodawcy, który zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej na podstawie przepisów ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Stanowisko o bezpłatnym charakterze świadczeń potwierdził też Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach. W wyroku z 7 lutego 2019 r., sygn. akt IV SA/Gl 449/18, wskazał, że norma wynikająca ze wskazanego wyżej przepisu, zwalnia z opłat wszystkie osoby poddane psychiatrycznej opiece zdrowotnej

Z kolei za świadczenie zdrowotne uznaje się działanie służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu lub poprawie zdrowia oraz inne działanie medyczne wynikające z procesu leczenia lub przepisów odrębnych regulujących zasady ich udzielania (art. 5 pkt 40 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych).

 


Produkty lecznicze także bez opłat

Oprócz tego, osobom z zaburzeniami psychicznymi przebywającym w szpitalu psychiatrycznym przysługują, bez pobierania od nich opłat, produkty lecznicze, wyroby, o których mowa w ustawie o wyrobach medycznych oraz środki pomocnicze i środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego z ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Ponadto, na podstawie art. 10 ust. 3 ustawy, osobom z zaburzeniami psychicznymi przysługują produkty lecznicze, wyroby medyczne oraz środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego określone w wykazach, o których mowa w art. 37 ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych.