Czy lekarz, który jest wspólnikiem spółki cywilnej prowadzącej NZOZ, udzielający świadczeń w ramach umowy z NFZ (lekarz udziela świadczeń w tym NZOZ-ie), może jako jednoosobowy właściciel założonego wcześniej innego NZOZ-u podpisać umowę z NFZ?

Świadczenie w drugim NZOZ-ie udzielaliby zatrudnieni tam lekarze, a właściciel pełniłby tylko funkcje organizacyjne.

Przepis art. 132 ust. 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.; dalej jako: u.ś.o.z.) wprowadza zakaz zawierania umów ze wskazanymi osobami w sytuacji, gdy udzielają one świadczeń opieki zdrowotnej u świadczeniodawcy, który zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z Funduszem.

Na gruncie tego przepisu powstało szereg nieco sprzecznych ze sobą interpretacji, jak również różnych praktyk.

Nie ma wątpliwości, że zakaz ten dotyczy indywidualnej praktyki lekarskiej, pielęgniarskiej i grupowej praktyki lekarskiej, psychologa lub innej osoby wykonującej zawód medyczny. Różnice w interpretacji dotyczą natomiast wspólników spółki cywilnej będącej organem założycielskim niepublicznego zakładu opieki zdrowotnej. W niektórych interpretacjach pojawia się pogląd o tym, że umowa jest zawierana ze świadczeniodawcą, którym - zgodnie z powołaną ustawą - jest między innymi niepubliczny zakład opieki zdrowotnej, indywidualna praktyka lekarska etc., a tym samym zgodnie z taką interpretacją zawarcie umowy z zakładem opieki zdrowotnej prowadzonym przez spółkę cywilną nie stanowi przeszkody, o której mowa w art. 132 ust. 3 u.ś.o.z.

W mojej opinii, zakaz ten dotyczy nie tylko indywidualnych praktyk lekarskich, ale również lekarzy udzielających świadczeń zdrowotnych w ramach niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej tworzonych przez spółki cywilne W ten sposób sformułowano ustawowy zakaz łączenia udzielania świadczeń u świadczeniodawcy związanego umową z Funduszem z jednoczesnym udzielaniem świadczeń na podstawie własnego kontraktu z NFZ.

Pomimo wskazania w ustawie kto jest świadczeniodawcą, to zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) umowa z Funduszem nie jest podpisywana z niepublicznym zakładem opieki zdrowotnej, lecz ze wspólnikami spółki cywilnej, którzy są organem założycielskim tego zakładu. Niepubliczny zakład opieki zdrowotnej nie posiada osobowości prawnej i w jego imieniu występuje organ założycielski, w przypadku wspólników spółki cywilnej są to osoby fizyczne będące lekarzami i przedsiębiorcami jednocześnie. Niepubliczny zakład opieki zdrowotnej to zespół składników majątkowych i niemajątkowych realizujący określone zadania. Natomiast w imieniu zakładu działa organ założycielski mający zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych.

W spółce cywilnej zdolność prawną i zdolność do czynności prawnej mają osoby fizyczne lekarze - przedsiębiorcy. Tym samym oni są podmiotem praw i obowiązków. Bez wchodzenia w zawiłości prawne należy podnieść dodatkowo, że przyjęcie innej interpretacji stawiałoby w niekorzystnej sytuacji grupowe praktyki lekarskie, które również prowadzone są w formie spółek cywilnych. Nie ma żadnego uzasadnienia do tego, aby różnicować lekarzy wykonujących zawód w formie grupowej praktyki lekarskiej (działających także jako lekarze i przedsiębiorcy jednocześnie) i lekarzy - przedsiębiorców będących organem założycielskim niepublicznego zakładu opieki zdrowotnej. Jedni i drudzy prowadzą działalność na własny rachunek jako osoby fizyczne. Reasumując, uważam, że zakaz ten dotyczy również wspólników spółki cywilnej, jeśli chociaż jeden z nich udziela świadczeń u świadczeniodawcy, który jest związany umową z Funduszem.

Katarzyna Słodka