Zapisy dotyczące działalności NFZ znalazły się w projekcie nowelizacji ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw.

Wyłączenie Funduszu spod ustawy o swobodzie działalności gospodarczej spowoduje, że przeprowadzanie kontroli przez NFZ nie będzie musiało być zapowiedziane.

Natomiast ustawa o swobodzie działalności gospodarczej jasno wskazuje przypadki, gdy możliwe jest przeprowadzenie kontroli bez wcześniejszej zapowiedzi. Tym samym, jak twierdzi Konfederacja, generalne wyłączenie spod zasad jest bezzasadne i ma na celu wprowadzenie jeszcze większej dysproporcji pomiędzy stronami umowy o wykonywanie świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych.

Poza tym zdaniem Konfederacji Lewiatan działalność prowadzona w podmiotach leczniczych wymaga zachowania ciągłości. Zaskakiwanie kontrolą podmiotów, których działania skupiają się na niesieniu pomocy pacjentom nie sprzyja jej rzetelności.

Według Konfederacji obecna pozycja NFZ jest i tak na tyle uprzywilejowana, że wprowadzanie dalszych uprawnień musi rodzić sprzeciw. Kontrole prowadzone w podmiotach leczniczych powinny być oparte o przepisy prawa z poszanowaniem uprawnień obu stron – twierdzą autorzy stanowiska.

Z zapisu o tym, że NFZ nie wykonuje działalności gospodarczej wynika także, że jest wyłączony spod kontroli Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Tymczasem do UOKiK wpłynęło wiele skarg przedsiębiorców dotyczących wykorzystywana przez NFZ pozycji monopolisty. Najczęściej dotyczyły one faworyzowania podmiotów już działających i utrudniania dostępu do rynku nowym świadczeniodawcom. NFZ od początku istnienia został ukarany przez UOKiK 22 razy za stosowanie praktyk ograniczających konkurencję.