Uzasadnienie

Artykuł 25 ustawy 6 czerwca 1997 roku - Kodeks karny - dalej k.k., reguluje tzw. kontratyp obrony koniecznej, stanowiąc, iż nie popełnia przestępstwa, kto w obronie koniecznej odpiera bezpośredni, bezprawny zamach na jakiekolwiek dobro chronione prawem. W razie przekroczenia granic obrony koniecznej, w szczególności gdy sprawca zastosował sposób obrony niewspółmierny do niebezpieczeństwa zamachu, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia. Nie podlega karze ten, kto przekracza granice obrony koniecznej pod wpływem strachu lub wzburzenia usprawiedliwionych okolicznościami zamachu.

1 lipca 2015 roku usunięte zostają wprawdzie zapisy art. 25 § 4 i 5 k.k., wedle których osoba, która w obronie koniecznej odpiera zamach na jakiekolwiek cudze dobro chronione prawem, chroniąc bezpieczeństwo lub porządek publiczny, korzystała z ochrony prawnej przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych, przy czym zasada ta nie miała zastosowania, jeżeli czyn sprawcy zamachu skierowany przeciwko osobie odpierającej zamach godził wyłącznie w cześć lub godność tej osoby. Nie niweczy to jednak kontratypu zawartego w przytoczonym na wstępie art. 25 § 1 k.k.

Należy dojść więc do przekonania, że z uwagi na brak w aktualnych przepisach zakazu stosowania środków obrony takich jak paralizator, ograniczenie dopuszczalności posługiwania się nimi wynika przede wszystkim z treści przytoczonego wyżej zapisu, a zatem zaistnienia bezpośredniego zagrożenia (ataku) fizycznego oraz braku możliwości odparcia tego ataku w inny sposób (na przykład poprzez przywołanie policji).

Podmioty lecznicze korzystają niekiedy z usług firm prowadzących działalność w zakresie ochrony osób i mienia, zaś o zakresie uprawnień podmiotów wykonujących działalność w zakresie ochrony przesądza zaś ustawa z 22 sierpnia 1997 roku o ochronie osób i mienia - dalej u.o.o.m., przy czym należy podkreślić, iż zgodnie z art. 15 u.o.o.m. podjęcie działalności gospodarczej w zakresie usług ochrony osób i mienia wymaga uzyskania koncesji, określającej zakres i formy prowadzenia tych usług i tylko tego rodzaju podmiotów dotyczą przedstawione niżej uprawniania. Pracownik ochrony ma prawo interweniować zarówno w ramach pomieszczeń, do pilnowania których został wynajęty, jak i poza nimi. Zgodnie z art. 36 u.o.o.m. pracownik ochrony przy wykonywaniu swoich zadań w granicach chronionych obiektów i obszarów ma prawo do:

1) ustalania uprawnień do przebywania na obszarach lub w obiektach chronionych oraz legitymowania osób, w celu ustalenia ich tożsamości;

2) wezwania osób do opuszczenia obszaru lub obiektu w przypadku stwierdzenia braku uprawnień do przebywania na terenie chronionego obszaru lub obiektu albo stwierdzenia zakłócania porządku;

3) ujęcia osób stwarzających w sposób oczywisty bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego, a także dla chronionego mienia, w celu niezwłocznego oddania tych osób Policji.

Pracownik ochrony może także stosować środki przymusu bezpośredniego odpowiadające potrzebom wynikającym z istniejącej sytuacji i niezbędne do osiągnięcia podporządkowania się wezwaniu do określonego zachowania. Środkiem przymusu bezpośredniego, do którego ma on uprawnienia jest między innymi zastosowanie siły w postaci chwytów obezwładniających oraz podobnych technik obrony, czyli wyprowadzenie pacjenta czy, w skrajnym przypadku, obezwładnienie go.

Obowiązujące przepisy nie nakładają na podmioty lecznicze obowiązku posiadania odrębnych procedur postępowania na wypadek agresji ze strony pacjenta, jednak z uwagi na fakt, iż ułatwiają ona w dużym stopniu proces radzenia sobie przez pracowników w takich sytuacjach, a także ograniczają możliwość przekroczenia zakresu obrony koniecznej, posiadanie tego typu procedur jest zalecane.

Pytanie pochodzi z Serwisu Prawo i Zdrowie.

Czytaj inne komentarze tej autorki:

Monitoring w salach szpitalnych nie łamie praw pacjenta>>>

Możliwy jest podział rejestracji elektronicznej na pacjentów z listy oraz kontynuujących leczenie >>>

Zmiany czasu pracy fizjoterapeuty trzeba wprowadzić do umowy lub regulaminu>>>

Na SOR-ze z centralną izbą przyjęć zamiast ordynatora nie może być zatrudniony koordynator niebędący lekarzem >>>

Dopuszczalne jest założenie kamer w chłodni lub prosektorium>>>

Iwona Kaczorowska-Kossowska

Radca prawny. W 1995 roku ukończyła wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego, a następnie w 2001 roku aplikację radcowską w Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Gdańsku. Zawód radcy prawnego wykonuje od 2001 roku. Specjalizuje się w prawie medycznym i farmaceutycznym, w szczególności w zakresie kontaktów lekarz-pacjent i negocjacjach umów i porozumień w sprawach związanych z prowadzeniem podmiotów leczniczych, praktyk lekarskich i aptek. Należy do Okręgowej Izby Radców Prawnych w Gdańsku, jest prezesem zarządu Fundacji Law4Med, która zajmuje się prawnym wspieraniem środowiska medycznego. Prowadzi Kancelarię Prawa Medycznego i Farmaceutycznego w Gdyni. Współpracuje z Okręgową Izbą Lekarską w Gdańsku, Ogólnopolskim Stowarzyszeniem Szpitali Prywatnych, organizacjami pracodawców i pracowników ochrony zdrowia.