Z deklaracji badanych wynika, że przeciętne miesięczne wydatki Polaków na leki dostępne bez recepty oraz suplementy diety wynoszą blisko 38 zł.
Po środki przeciwbólowe i przeciwzapalne sięgało – w ciągu 12 miesięcy poprzedzających badanie - 68 procent badanych, podobnie po preparaty łagodzące objawy przeziębienia lub grypy (68 procent). Ponad połowa badanych (52 procent) przyjmowała w tym okresie witaminy, minerały i środki mające poprawić ogólną odporność organizmu. Ponad jedna czwarta dorosłych (27 procent ) stosowała leki dostępne bez recepty łagodzące dolegliwości układu pokarmowego.
Mniej popularne były dostępne bez recepty leki i suplementy poprawiające kondycję skóry, włosów lub paznokci (16 procent), przyczyniające się do wzmocnienia stawów i kości (16 procent), łagodzące objawy alergii (15 procent), środki uspokajające i nasenne (13 procent).
Po preparaty poprawiające krążenie i pracę serca sięgało 11 procent badanych; środki na pamięć i koncentrację przyjmowało 10 procent, zaś na wzrok - 8 procent. Najmniej żytkowników miały środki na odchudzanie (5 procent), wspomagające rzucanie palenia (3 procent), odżywki dla sportowców (4 procent), leki i suplementy opóźniające proces starzenia (2 procent), a także zwiększające libido (1 procent).
Zestawienie aktualnych danych z wynikami sprzed sześciu lat wskazuje, że konsumentów leków dostępnych bez recepty i suplementów diety przybyło lub też – w przypadku niektórych rodzajów środków – ich liczba utrzymuje się na zbliżonym do ówczesnego poziomie.
Po niemal wszystkie typy leków OTC i suplementów diety częściej sięgają kobiety niż mężczyźni. Zależność ta jest szczególnie wyraźna w przypadku środków dermatologicznych (27 procent wobec 3 procent), leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych (75 procent wobec 60 procent) i łagodzących objawy przeziębienia (74 procent wobec 62 procent).
Jeśli chodzi o radzenie sobie ze złym samopoczuciem i pierwszymi objawami choroby, samodzielne stosowanie leków dostępnych bez recepty lokuje się na trzecim miejscu (wskazuje je 21 procent dorosłych), po konsultacji lekarskiej i przyjmowaniu przepisanych przez lekarza środków medycznych (30 procent) oraz korzystaniu z tzw. domowych sposobów radzenia sobie z chorobą (29 procent).
Stosując lek dostępny bez recepty po raz pierwszy ponad połowa respondentów przynajmniej czasami konsultuje jego użycie z lekarzem lub farmaceutą (52 procent, a 28 procent robi to zawsze). Trud przeczytania dołączonej ulotki zadaje sobie czasami 88 procent, a 69 procent zawsze. 29 procent badanych deklaruje, że czasami (7 procent zawsze) sprawdza informacje i opinie o jego działaniu w internecie.
Większość Polaków (71 procent) jest świadoma, że leki i preparaty farmaceutyczne dostępne bez recepty mogą mieć negatywny wpływ na zdrowie. Więcej niż co piąty ankietowany (22 procent) nie podziela takich obaw.
[-DOKUMENT_HTML-]
Ponad jedna czwarta badanych (28 procent) twierdzi, że zdarzyło im się stosować leki dostępne bez recepty w niewłaściwy sposób – niezgodnie za zaleceniami, na przykład zwiększając dawkę, używając ich dłużej niż to wskazane (20 procent), lekceważąc skutki uboczne (9 procent) lub przeciwwskazania, które ich dotyczą (8 procent) – a także przyjmować leki z przyzwyczajenia, choć nie jest to konieczne (7 procent), oraz wbrew negatywnej opinii lekarza o takim sposobie leczenia (4 procent).
Polska należy do krajów o wysokiej konsumpcji leków dostępnych bez recepty tzw. OTC (od ang. over the counter). Na ich promocję przypada najwięcej środków wydawanych na reklamę. W komunikacie z badań CBOS wskazano, że w ostatnich latach wartość tego rynku rosła i prognozuje się, że w kolejnych latach również będzie się zwiększać.
Badania pokazało, że środkami dostępnymi na receptę leczyło się w ciągu 12 miesięcy poprzedzających badanie niemal trzy czwarte dorosłych (72 procent); ponad jedna trzecia (37 procent) przyjmowała je wielokrotnie, jedna piąta (20 procent) – kilka razy, a 15 procent – sporadycznie, 1–2 razy. Obecny zasięg stosowania leków dostępnych na receptę nie odbiega od tego sprzed sześciu lat.
Dwie trzecie dorosłych Polaków (65 procent) w ciągu ostatnich 12 miesięcy używało leków z obu kategorii (w tym także suplementów diety), a co czwarty (24 procent) stosował jedynie preparaty OTC i suplementy diety . Czterech na stu respondentów (4 procent) nie przyjmowało w tym okresie żadnych leków.
Badanie przeprowadzono od 8 do 15 września 2016 roku metoda wywiadów bezpośrednich na liczącej 981 osób reprezentatywnej próbie dorosłych mieszkańców Polski. (pap)